Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği

Yıl 2019, Cilt: 35 Sayı: 2, 45 - 61, 02.09.2019

Ömer Atabeyoğlu Kübra Nur Beyli Aslıhan Argan

Öz

Her
kent uzun bir tarihi geçmiş ile şekillenir. Kentler, bu uzun süreç boyunca
edindikleri tecrübeleri, kültürel dokusu ve sosyal mirası ile değer kazanır.
Günümüz kentleri, tüm bu birikimleri kentin kalbinde barındırır. Tarihi kent
çekirdekleri, kentin hem ilk kurulduğu yer, hem de en yaşlı dokusudur. Kentler,
tarihi çekirdekleri ile okunur, tanınır ve anlaşılır hale gelir. Bir kentin
tarihi çekirdeği, o kentin tüm sakinlerinin ortak geçmişini, atalarını ve
geleneklerini barındırır. Hızla gelişen kentler içerisinde son derece küçük
yerler kaplasalar da, varlıkları ve dokuları ile genelden farklı olduklarını
her fırsatta gösterirler. Hem köklere saygı, hem geçmişi merak ve hem de
nostalji hevesi kentsel tarihi dokunun korunmasını sağlamaktadır. Kentlerdeki
tarihi yerleşim örnekleri çoğu zaman ya bütünüyle, ya da kısmen koruma kullanma
dengesi içerisinde açık hava müzeleri olarak işlev görmektedir. Bununla
birlikte kentsel doku ve sistemlerin tarihi doku üzerine baskısı günümüz
kentlerinin gerçeği ve önemli bir sorundur. Çalışmada; Ordu kent merkezinde yer
alan Kentsel Sit Alanı kapsamında kentsel dokunun baskısı incelenmiştir.
Çalışmanın amacı, Ordu kenti tarihi dokusuna dikkat çekerek, farklı şekillerde
kendisini gösteren kentsel baskı etkenlerinin bertaraf edilmesi için çağrıda
bulunmaktır. Böylece tarihi kent çekirdeğinin sürekliliğine katkı sağlamak
amaçlanmıştır. Bu kapsamda, tarihi sit alanında yerinde gözlem ve incelemeler
gerçekleştirilmiş, baskının çeşidi ve büyüklüğü tespit edilmiştir. Bununla
birlikte çalışma alanı içerisinde gerçekleştirilen koruma ve restorasyon
çalışmaları da incelenmiş, koruma-kullanma dengesinin sağlanması için
önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tarihi kent çekirdeği Kentsel miras Ordu kenti Kent imajı Kent kültürü

Kaynakça

  • [1] Uysal, A., B., 2013. Katılımcı Senaryo Tekniği Yardımıyla Tarihi Kentsel Alan İçin İyileştirme Stratejisinin Belirlenmesi. METU JFA, 30:2, s137-162.
  • [2] Karaçor, K., E., 2014. Place Making Approachment to Accomplish Social Sustainability. European Journal of Sustainable Development, Cilt.3, Sayı.4, (253-262).
  • [3] Türk, S., 2017. Beypazarı Kent Kimliğinin Bilişsel Haritalama Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 19.
  • [4] Ulu, A., Karakoç, İ., 2004. Kentsel Değişimin Kent Kimliğine Etkisi. Planlama Journal of the Chamber of City Planners, Cilt 3, Sayı 29, s59-66.
  • [5] Oğuz, G., P., Aksulu, I., 2007. Adana Tepebağ’daki Tarihi Yerleşim Dokusunun İncelenmesi, Koruma Sorunları ve Öneriler. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 22, No 2.
  • [6] Ünlü, T., 2009. Kentsel Dönüşüm Sürecinin Tasarlanması: Tarsus Tarihi Merkezi, Planlama Dergisi (3-4) 145-57.
  • [7] Erdoğan, A., Özkök, M., K., 2017. Kentsel Korumada Detaylandırılmış Koruma Potansiyel Matrisinin Kullanılabilirliği. METU JFA, 34:2, 93-123.
  • [8] Kuter, N., Erdoğan, E., 2008. Çankırı Kentsel Sit Alanı Kaynak Potansiyelinin Saptanmasında Bir Yöntem. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (1).
  • [9] Pendlebury, J. (1999). The Conservation of Historic Areas in the UK: A Case Study of “Grainger Town”, Newcastle Upon Tyne, Cities, 16(6): 423-433.
  • [10] Delafons, J. (1997). Politics and Preservation: A Policy History of the Built Heritage 1882-1996, E & FN Spon, First Edition, London.
  • [11] Kanlı, İ., B., 2014. Kültürel Mirasın Korunması ve Sürdürülebilirlik Arasındaki Paradoks. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 38. Kolokyumu, Bildiriler Kitabı Cilt 1, Sayfa: 359-376.
  • [12] Karagüler, S., Korgavuş B. (2014) Kent Kimliğinin Kent Peyzajı Üzerinde Oluşturduğu Etkiler, Siluetler, Görünümler ve Dengeleri; Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi; Part: C, Tasarım ve Teknoloji; 2(2): 203- 212 (2014).
  • [13] Karaslan, Ç. (2010) Tarihi Kentlerde Kimliksizleşme Sorunu ve Bir Çözüm Yolu Olarak Kentsel Canlandırma Projeleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
  • [14] Kiper, P. (2004) Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları Ve Yitirilen Kent Kimlikleri, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, ISSN 1300 – 7319, Sayı: 30, 2004/4.
  • [15] Uslu, A. Kiper, T. 2006. Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3).
  • [16] Küçük, A., A. (2010) Küreselleşme ve Tarihi Alanlarda Dönüşüm: İstanbul- Tarlabaşı Örneği; Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Kentsel Koruma ve Yenileme Programı, İstanbul.
  • [17] Enç, G. (2009) Tarihi Kent Dokusunda Yeni Yapı Tasarım Ölçütleri ve Fener Semti Örneğinde Uygulanabilirliğin İrdelenmesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Mimari Tasarım Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • [18] Özden, Ö., E., 2006. ‘Kentsel Sit Alanı’ İlanı ‘Mutlak Korunuyor’ Anlamına Geliyor Mu? Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4.
  • [19] Kahya, N., C., Sağsöz, A., 2004. Kentsel Sitlerde Değişim: Doğu Karadeniz Bölgesi Kentsel Sitleri. Planlama, sayı 4.
  • [20] Anonim (2014) Ordu İli Yüz Ölçümü, Harita Genel Müdürlüğü.
  • [21] Anonim (2015) Ordu İli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı (ADNKS), TUİK.
  • [22] Anonim (2013) Ordu İli Doğa Master Planı 2013-2023.
  • [23] Anonim (2016) Türkiye Nüfus İl, İlçe, Köy ve Mahalle Nüfusları
  • [24] Anonim (2006) Kentsel Sit Alanı. Ordu Belediyesi İmar Müdürlüğü Sunusu, II. Tarihi Ordu Evleri Kurultayı, 5-6 Mayıs, Ordu.
  • [25] Uçkun, E., 1987. Ordu Koruma İmar Planı Hükümleri. Ordu Belediyesi.
  • [26] Google Earth, 2018. Ordu kentine ait uydu görüntüsü. E.T: 28.02.2018
  • [27] Ordu Büyükşehir Belediyesi, 1987. Koruma Amaçlı İmar Planı.
  • [28] Ordu Belediyesi, 2009. Tarihi Ordu Evleri Envanteri. Ordu Belediyesi ve Ordu Mimarlar Odası, 159 sayfa, Ordu.
  • [29] Atabeyoğlu, Ö. (2011) Ordu Kenti Yapısal Peyzaj Karakter Analizi ve Kentsel Planlama Stratejileri. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • [30] URL 2018a. Ordu Fotoğrafı. https://www.tarihtarih.com/?Syf=4&Fa=2&Id=223822 (ET: 15.07.2018)
  • [31] URL 2018b. Ordu Fotoğrafı. http://www.karadenizfan.com/ordu/ (ET: 15.07.2018)
  • [32] Ordu Valiliği, 2018. Ordu’nun Tarihçesi. http://www.ordu.gov.tr/ordunun-tarihcesi, (E.T. 27.02.2018).
  • [33] URL 2018c. Ordu Fotoğrafı. http://www.ordukentgazetesi.com/image_gallery_detail.php?id=9 (E.T. 27.02.2018).
  • [34] Kan, H., 2009. Taraklı Yerleşimindeki Tarihi Dokunun Sürdürülebilirliği Bağlamında Kentsel Koruma Ve Geliştirme Stratejileri. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

Yıl 2019, Cilt: 35 Sayı: 2, 45 - 61, 02.09.2019

Ömer Atabeyoğlu Kübra Nur Beyli Aslıhan Argan

Öz

Kaynakça

  • [1] Uysal, A., B., 2013. Katılımcı Senaryo Tekniği Yardımıyla Tarihi Kentsel Alan İçin İyileştirme Stratejisinin Belirlenmesi. METU JFA, 30:2, s137-162.
  • [2] Karaçor, K., E., 2014. Place Making Approachment to Accomplish Social Sustainability. European Journal of Sustainable Development, Cilt.3, Sayı.4, (253-262).
  • [3] Türk, S., 2017. Beypazarı Kent Kimliğinin Bilişsel Haritalama Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 19.
  • [4] Ulu, A., Karakoç, İ., 2004. Kentsel Değişimin Kent Kimliğine Etkisi. Planlama Journal of the Chamber of City Planners, Cilt 3, Sayı 29, s59-66.
  • [5] Oğuz, G., P., Aksulu, I., 2007. Adana Tepebağ’daki Tarihi Yerleşim Dokusunun İncelenmesi, Koruma Sorunları ve Öneriler. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 22, No 2.
  • [6] Ünlü, T., 2009. Kentsel Dönüşüm Sürecinin Tasarlanması: Tarsus Tarihi Merkezi, Planlama Dergisi (3-4) 145-57.
  • [7] Erdoğan, A., Özkök, M., K., 2017. Kentsel Korumada Detaylandırılmış Koruma Potansiyel Matrisinin Kullanılabilirliği. METU JFA, 34:2, 93-123.
  • [8] Kuter, N., Erdoğan, E., 2008. Çankırı Kentsel Sit Alanı Kaynak Potansiyelinin Saptanmasında Bir Yöntem. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (1).
  • [9] Pendlebury, J. (1999). The Conservation of Historic Areas in the UK: A Case Study of “Grainger Town”, Newcastle Upon Tyne, Cities, 16(6): 423-433.
  • [10] Delafons, J. (1997). Politics and Preservation: A Policy History of the Built Heritage 1882-1996, E & FN Spon, First Edition, London.
  • [11] Kanlı, İ., B., 2014. Kültürel Mirasın Korunması ve Sürdürülebilirlik Arasındaki Paradoks. 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 38. Kolokyumu, Bildiriler Kitabı Cilt 1, Sayfa: 359-376.
  • [12] Karagüler, S., Korgavuş B. (2014) Kent Kimliğinin Kent Peyzajı Üzerinde Oluşturduğu Etkiler, Siluetler, Görünümler ve Dengeleri; Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi; Part: C, Tasarım ve Teknoloji; 2(2): 203- 212 (2014).
  • [13] Karaslan, Ç. (2010) Tarihi Kentlerde Kimliksizleşme Sorunu ve Bir Çözüm Yolu Olarak Kentsel Canlandırma Projeleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.
  • [14] Kiper, P. (2004) Küreselleşme Sürecinde Kentlerimize Giren Yeni Tüketim Mekanları Ve Yitirilen Kent Kimlikleri, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, ISSN 1300 – 7319, Sayı: 30, 2004/4.
  • [15] Uslu, A. Kiper, T. 2006. Turizmin Kültürel Miras Üzerine Etkileri: Beypazarı/Ankara Örneğinde Yerel Halkın Farkındalığı. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(3).
  • [16] Küçük, A., A. (2010) Küreselleşme ve Tarihi Alanlarda Dönüşüm: İstanbul- Tarlabaşı Örneği; Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Kentsel Koruma ve Yenileme Programı, İstanbul.
  • [17] Enç, G. (2009) Tarihi Kent Dokusunda Yeni Yapı Tasarım Ölçütleri ve Fener Semti Örneğinde Uygulanabilirliğin İrdelenmesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Mimari Tasarım Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • [18] Özden, Ö., E., 2006. ‘Kentsel Sit Alanı’ İlanı ‘Mutlak Korunuyor’ Anlamına Geliyor Mu? Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 21, No 4.
  • [19] Kahya, N., C., Sağsöz, A., 2004. Kentsel Sitlerde Değişim: Doğu Karadeniz Bölgesi Kentsel Sitleri. Planlama, sayı 4.
  • [20] Anonim (2014) Ordu İli Yüz Ölçümü, Harita Genel Müdürlüğü.
  • [21] Anonim (2015) Ordu İli Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veri Tabanı (ADNKS), TUİK.
  • [22] Anonim (2013) Ordu İli Doğa Master Planı 2013-2023.
  • [23] Anonim (2016) Türkiye Nüfus İl, İlçe, Köy ve Mahalle Nüfusları
  • [24] Anonim (2006) Kentsel Sit Alanı. Ordu Belediyesi İmar Müdürlüğü Sunusu, II. Tarihi Ordu Evleri Kurultayı, 5-6 Mayıs, Ordu.
  • [25] Uçkun, E., 1987. Ordu Koruma İmar Planı Hükümleri. Ordu Belediyesi.
  • [26] Google Earth, 2018. Ordu kentine ait uydu görüntüsü. E.T: 28.02.2018
  • [27] Ordu Büyükşehir Belediyesi, 1987. Koruma Amaçlı İmar Planı.
  • [28] Ordu Belediyesi, 2009. Tarihi Ordu Evleri Envanteri. Ordu Belediyesi ve Ordu Mimarlar Odası, 159 sayfa, Ordu.
  • [29] Atabeyoğlu, Ö. (2011) Ordu Kenti Yapısal Peyzaj Karakter Analizi ve Kentsel Planlama Stratejileri. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
  • [30] URL 2018a. Ordu Fotoğrafı. https://www.tarihtarih.com/?Syf=4&Fa=2&Id=223822 (ET: 15.07.2018)
  • [31] URL 2018b. Ordu Fotoğrafı. http://www.karadenizfan.com/ordu/ (ET: 15.07.2018)
  • [32] Ordu Valiliği, 2018. Ordu’nun Tarihçesi. http://www.ordu.gov.tr/ordunun-tarihcesi, (E.T. 27.02.2018).
  • [33] URL 2018c. Ordu Fotoğrafı. http://www.ordukentgazetesi.com/image_gallery_detail.php?id=9 (E.T. 27.02.2018).
  • [34] Kan, H., 2009. Taraklı Yerleşimindeki Tarihi Dokunun Sürdürülebilirliği Bağlamında Kentsel Koruma Ve Geliştirme Stratejileri. Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Mimarlık
Yazarlar

Ömer Atabeyoğlu 0000-0001-7230-8598

Kübra Nur Beyli Bu kişi benim

Aslıhan Argan

Yayımlanma Tarihi 2 Eylül 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 35 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Atabeyoğlu, Ö., Beyli, K. N., & Argan, A. (2019). Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 35(2), 45-61.
AMA Atabeyoğlu Ö, Beyli KN, Argan A. Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. Eylül 2019;35(2):45-61.
Chicago Atabeyoğlu, Ömer, Kübra Nur Beyli, ve Aslıhan Argan. “Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 35, sy. 2 (Eylül 2019): 45-61.
EndNote Atabeyoğlu Ö, Beyli KN, Argan A (01 Eylül 2019) Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 35 2 45–61.
IEEE Ö. Atabeyoğlu, K. N. Beyli, ve A. Argan, “Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, c. 35, sy. 2, ss. 45–61, 2019.
ISNAD Atabeyoğlu, Ömer vd. “Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi 35/2 (Eylül 2019), 45-61.
JAMA Atabeyoğlu Ö, Beyli KN, Argan A. Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 2019;35:45–61.
MLA Atabeyoğlu, Ömer vd. “Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği”. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, c. 35, sy. 2, 2019, ss. 45-61.
Vancouver Atabeyoğlu Ö, Beyli KN, Argan A. Ordu Kenti Tarihi Dokusu Üzerine Kentsel Baskılar; Tarihi Sit Alanı Örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi. 2019;35(2):45-61.
 Kapak Resmi İndir

✯ Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
✯ Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
✯ Dergi web sayfasında, makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.
✯ Dergi web sayfasında, hakem, yazar ve editör için ayrı başlıklar altında etik kurallarla ilgili bilgi verilmelidir.
✯ Dergide ve/veya web sayfasında, ulusal ve uluslararası standartlara atıf yaparak, dergide ve/veya web sayfasında etik ilkeler ayrı başlık altında belirtilmelidir. Örneğin; dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları dikkate alınmalıdır.
✯ Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir.