Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Investigation of Morphotectonic Features in Drainage Basins by Geomorphic Analysis: The Example of Delibekirli (Hatay/Kırıkhan) Basin

Yıl 2023, Sayı: 11, 22 - 51, 15.10.2023
https://doi.org/10.46453/jader.1207265

Öz

The main purpose of this study is to explain the morphotectonic features of the Delibekirli Basin, located in the south of Anatolia, in the middle part of the Amanos Mountains (Middle Amanos), with geomorphic indices. The Delibekirli Basin and its surroundings are tectonically located at the point where the Dead Sea Fault, Karasu Fault and Cyprus-Antakya Transform Fault meet. The average slope value of the basin is 20.1°; the highest point is Daz Hill (1795 m) located in Amanoslar. The average temperature value of the basin is 21.1 °C; annual precipitation is 579 mm; the annual average wind speed is 1.5 m/s. Within the purpose of the study, the SL (Stream Length-Length Gradient Index) index developed to reveal both the eroding power of the stream and the carrying capacity of the eroded materials; Hc (Hypsometric Curve) and Hi (Hypsometric Integral), which are used to determine and interpret the geomorphological development stages of the field; Vf (Valley Floor Length-Height Ratio) index to understand whether the area is morphologically approaching the youth stage; Smf (Dağönü Sinusity) index, which is used to reveal the relationship between landforms and faults numerically; Lineament analysis to determine the structural element deformations of the field and to understand the tectonic structure; T (Topographic Symmetry) and Af (Asymmetry Factor) were applied to understand the intensity and direction of active tectonic deformation. The study area, which consists of different lithological rocks, continues its geomorphological development under the influence of tectonic movements, climate, karstification and stream erosion. Lineaments in the basin are controlled by the tectonic structure. It is understood that while tectonic processes continue their activities actively and uplift the field, on the other hand, fluvial processes continue their activities and are affected by tectonic activity. It was concluded that in the rising area, the rivers excavated their beds deeply, the area was tectonically distorted and the main stream branch was tilted to the left according to the flow direction. Again, stream offsets and lineaments indicate the emplacement of left lateral oblique faults.

Kaynakça

  • Akhir, J.M. and Abdullah, I. (1997) Geological Application of Landsat TM Imagery: Mapping and Analysis of Lineament in NW Penisula Malaysia. https://a-a-r-s.org/proceeding/ACRS1997/Papers/GEO97-1.htm
  • Altınlı, İ.E. (1978). Amanos Dağları ve Anadolu'nun Levha Tektoniği ile İlişkileri. Türkiye Dördüncü Petrol Kongresi, Nisan 1978, Ankara, 51-62.
  • Arslan, O. ve Akyürek, Ö. (2015). Landsat 7 Etm+ Görüntüleri Üzerinden Çizgiselliklerin Otomatik Çıkarımı ve Analizi: Van Depremi Örneği, 5. Uluslararası Deprem Sempozyumu (10-12 Haziran), Kocaeli.
  • Atalay, İ. (1988). Toros Dağlarında Karstlaşma ve Karstik Alanların Ekolojisi. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 16: 1-8.
  • Avcı, V. ve Günek, H. (2015). Uludere Havzası’nın (Bingöl) Jeomorfolojik Özelliklerinin Belirlenmesinde Morfometrik Analizlerin Kullanımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ISSN:1308-9196, Sayı:21, 745-770. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adyusbd/issue/27003/283850
  • Aydın, O. ve Çiçek, İ. (2013). Ege Bölgesi’nde Yağışın Mekânsal Dağılımı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11 (2), 101-120. Ankara. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aucbd/issue/44465/551155
  • Azor Pérez, A., Keller, E. A., & Yeats, R. S. (2002). Geomorphic Indicators of Active Fold Growth: South Mountain - Oak Ridge Anticline, Ventura Basin, Southern California. Geological Society of America Bulletin, 114(6), 745-753. doi: 10.1130/0016-7606(2002)114<0745:GIOAFG>2.0.CO;2.
  • Bakış, R., Bayazıt, Y. ve Uyguçgil, H. (2013). Porsuk Havzasındaki Yağış, Sıcaklık ve Buharlaşma Dağılımlarının Uzaklığa Bağlı Tahminleme Yöntemleri ile Haritalanması. İnşaat Mühendisleri Odası Taşkın ve Heyelan Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 24-26 Ekim.
  • Bayrakdar, C. (2012). Akdağ Kütlesi’nin (Batı Toroslar) Jeomorfik Evrimine Morfometrik Yaklaşım. Ankara Üniversitesi Türkiye Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) VII. Coğrafya Sempozyumu, Ankara Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Ankara, 18-19 Ekim, 48-56.
  • Bekaroğlu, E. (2014). Jeomorfolojide Temel Araştırma Yöntemleri. İçinde: ARI, Y., KAYA, İ. (2014). Coğrafya Araştırma Yöntemleri. Coğrafyacılar Derneği Yayını, ss: 315-341, Balıkesir.
  • Bogolomov, L. A. (1963). Topografical Interpretation of Aerial Photographs of Natural Landscap. Moscow, Gosgeoltekhizdat, JPRS, 17-771.
  • Bozdoğan, M. (2022). Delibekirli (Kırıkhan) Havzası'nın flüvyo-tektonik özellikleri ve uygulamalı jeomorfolojisi'nin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile analizi (Tez No: 776632) [Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
  • Bozdoğan, M., & Canpolat, E. (2022). Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ile Delibekirli (Kırıkhan/Hatay) Havzası’nın Kütle Hareketleri Duyarlılık Analizi. Ege Coğrafya Dergisi, 31(1), 33-53. DOI: 10.51800/ecd.1054815 https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd/issue/70482/1054815
  • Bull, W.B. (1977) Tectonic Geomorphology of the Mojave Desert. USGS Contract Report, Office of Earthquakes, Volcanoes and Engineering, Menlo Park, CA.
  • Bull, W.B. and McFadden, L.D. (1977) Tectonic Geomorphology North and South of the Garlock Fault, California. In: Doehring, D.O., Ed., Geomorphology in Arid Regions: A Proceedings Volume of the 8th Annual Geomorphology Symposium, State University of New York, Binghamton, 23-24 September 1977, 115-138.
  • Bull, W.B. (1978) Geomorphic Tectonic Classes of the South Front of the San Gabriel Mountains. US Geological Survey Contract Report 14-08-001-G-394, Office of Earthquakes, Volcanoes and Engineering, Menlo Park.
  • Burbank Douglas W. and Anderson Robert S. (2001). Tectonic Geomorphology. Oxford: Blackwell Science.
  • Canpolat E. ve Turoğlu, H. (2019). Isparta Güneyi ve Güneybatısındaki Volkanik Sahanın Jeomorfolojik Gelişimini Çizgisellik ve Dairesellik Analizleri ile Yorumlanması. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 2019 (2): 23-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jader/issue/44568/542676
  • Canpolat, E. (2020). Amanos (Nur) Dağları ve Çevresi Sıcak ve Soğuk Memba Su Kaynaklarının Fay Hatları ile İlişkisi ve Kullanımları. S. Öztürk (Ed.), Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II (1) içinde (267-292). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Canpolat, E. (2021). Kırmızı Relief Görseli Analizi (Red Relief Image Analysis-Rrim) ve Erişilebilir Sayısal Yükselti Modeli (Dem-Sym) Verilerinin Karşılaştırılması, Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamalari II (Ed. Mehmet Fatih Döker - Ebru Akköprü), Pegem Akademi, Ankara, Isbn 978-625-7676-48-9, Doi 10.14527/9786257676489.
  • Canpolat, E. ve Bozdoğan, M. (2019). Beyazsu Havzası’nın (Mardin) Flüvyal Jeomorfolojisi ve Hidrografik Özellikleri. Türk Coğrafya Dergisi, (73), 96¬105 DOI:19.17211/tcd.658375.
  • Chiba, T., Kaneta, S. I. & Suzuki, Y. (2008). Red relief image map: New visualization method for three dimensional data. Int. Arch. Photogramm. Remote. Sens. Spat. Inf. Sci. 37(B2), 1071–1076.
  • Cox, R, T. (1994). Analysis Of Drainage Basin Symmetry As A Rapid Techniqueto Identify Areas Of Possible Quaternary Tilt-Block Tectonics: An Example From The Mississippi Embayment. Geological Society Of America Bulletin, 106, 571-581. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1994)106<0571:AODBSA>2.3.CO;2
  • Cürebal, İ. ve Erginal, A. E. (2007). Mıhlı Çayı Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerinin Jeomorfik İndislerle Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(6), 126-135. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6133/82245
  • Çakaroz, D. (2019). Biga Çayı Drenaj Havzası’nın gelişiminde tektonizma etkisinin morfometrik indislerle belirlenmesi (Tez no: 584822) [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
  • Dmitrienko, L. V., Li, S. Z., Cao, X. Z., Suo, Y. H., Wang, Y. M., Dai, L. M. And Somerville, I. D. (2016). Large-scale Morphotectonics of the Ocean-Continent Transition Zone Between the Western Pacific Ocean and the East Asian Continent: a Link of Deep Process to the Earth’s Surface System. Geological Journal Geol. J. 51(S1):263–285. https://doi.org/10.1002/gj.2845
  • Elbaşı, E. ve Özdemir, H. (2018). Marmara Denizi Akarsu Havzalarının Morfometrik Analizi. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi Sayı:36, İstanbul, 63-84. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/37715/418790
  • Erginal, A. E. ve Cürebal, İ. (2007). Soldere Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerine Morfometrik Yaklaşım: Jeomorfik İndisler ile Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:17, 203-210. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61793/924141
  • Erginal, A. E., Öztürk, B. ve Cürebal, İ. (2002). Kepez Deresi Havzasının Jeomorfolojik Özelliklerinin Morfometrik Açıdan İncelenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (39). S: 23-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21242/227911
  • Erinç, S. ve Bilgin, T. (1956). Türkiye'de Drenaj Tipleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı:7, 124- 156.
  • Erol, O. (1980). Türkiye’de Neojen ve Kuvaterner Aşınım Dönemleri, Bu Dönemlerin Aşınım Yüzeyleriyle Yaşıt Tortullara Göre Belirlenmesi. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 11, s: 1-22.
  • Figueiredo, P, M., Rockwell, T. K., Cabral, J. And Ponte Lira, C. (2019). Morphotectonics in a Low Tectonic Rate Area: Analysis of the Southern Portuguese Atlantic Coastal Region. Geomorphology, Volume 326, Pages 132-151, https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2018.02.019.
  • Font, M. A. (2010). DEM And GIS Analysis Of The Stream Gradient İndex To Evaluate Effects Of Tectonics: The Normandy İntraplate Area (NW France). Geomorphology 119, 172-180. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2010.03.017
  • Fural, Ş., ve Poyraz, M. (2015). Değirmendere Havzası’nın (Edremit) Jeomorfolojik ve Hidrografik Özelliklerine Morfometrik Yaklaşım” Coğrafya’da Yeni Yaklaşımlar. Prof. H. C. Dr. İbrahim Atalay’ın 45. Meslek Yılına Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, S, 495-508, İzmir.
  • Geçen, R. ve Ölmez, İ., (2017). Beyazçay Havzası’nın (Hatay) Jeomorfometrik Analizler ile Değerlendirilmesi. Uluslararası Jeomorfoloji Sempozyumu, 12-13 Kasım, Elazığ, 212-221.
  • Giaconia, F. B. (2012). Geomorphic Analysis Of The Sierra Cabrera, An Actiand Pop-Up İn The Constrictional Domain Of Conjugate Strikeslip Faults: The Palomares And Polopos Fault Zones Eastern Betics, SE Spain. Tectonophysics 580, 27-42. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2012.08.028
  • Goia, D., Schiattarella, M., Mattei, M. and Nico, G. (2011). Quantitative Morphotectonics of the Pliocene to Quaternary Auletta Basin, Southern Italy. Geomorphology 134, 326-343. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2011.07.09
  • Göncüoğlu, M. C., Dirik, K., & Kozlu, H. (1997). General characteristics of pre-Alpine and Alpine Terranes in Turkey: Explanatory notes to the terrane map of Turkey. In Annales Geologique de Pays Hellenique (Vol. 37, pp. 515-536). Athens: Geological Society, Greece.
  • Gülen, L., Barka, A. A. ve Toksöz, M. N. (1987). Kıtaların Çarpışması ve İlgili Kompleks Deformasyon: Maraş Üçlü Eklemi ve Çevre Yapıları. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi, Yerbilimleri Dergisi, 14, 319-336. https://yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no14/24.pdf
  • Güler, M. (2010). Tarımsal uygulamalarda kullanılan bazı iklim verilerinin kestirimi ve veri tabanının oluşturulması (Tez no: 259239) [Doktora Tezi, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi] Yök Tez Merkezi.
  • Gürboğa, Ş., Aktürk, Ö. (2018). Neotectonic And Morphotectonic Characteristics Of The Elmali Basin And Near Vicinities. MTA Dergisi 156: 43-68.https://dergipark.org.tr/en/pub/bulletinofmre/issue/30899/399090
  • Gürbüz, A., Gürer, Ö.F. (2008). Tectonic Geomorphology of the North Anatolian Fault Zone in the Lake Sapanca Basin (eastern Marmara Region, Turkey). Geosci J 12, 215–225. https://doi.org/10.1007/s12303-008-0022-9
  • Hack, J.T. (1973) Stream-Profile Analysis and Stream-Gradient Index. Journal Research of United States Geological Survey, 1, 421-429. https://www.scirp.org/(S(lz5mqp453edsnp55rrgjct55))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1320012
  • Hare, P.W. and Gardner, T.W. (1985). Geomorphic Indicators Of Vertical Neotectonism Along Converging Plate Margins, Nicoya Peninsula, Costa Rica, İn Morisawa. In: M. And Hack, J.T. (Eds), Tectonic Heomorphology: Proceedings Of The 15th Geomorphology Symposia Series, Binghamton, New York, 76 – 104.
  • Hoşgören, M. Y. (2015). Hidrografya'nın Ana Çizgileri 1. İstanbul: Çantay Kitabevi. Hurtrez, J.E., Sol, C. and Lucazeau, F. (1999) Effect of Drainage Area on the Hypsometry from an Analysis of Small-Scale Drainage Basins in the Siwalik Hills (Central Nepal). Earth Surface Processes and Landforms, 24, 799-808. http://dx.doi.org/10.1002/(SICI)1096-9837(199908)24:9<799::AID-ESP12>3.0.CO;2-4
  • Karabulut, M., Küçükönder, M. ve Topuz, M. (2013). Alata (Erdemli) Deresi’nin Jeomorfometrik Analizi. Coğrafyacılar Derneği Yıllık Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, S, 450–459. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9165
  • Karayusufoğlu, S., Eriş, E. ve Coşkun, H.G. (2010). Coğrafi Bilgi Sistemleri Ortamında Karşılaştırmalı Jeoistatistik Yöntemler Kullanarak Eşyağış Haritalarının Oluşturulması. III. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 11 – 13 Ekim 2010, Gebze – KOCAELİ.http://uzalcbs.org/wp-content/uploads/2016/11/2010_23.pdf
  • Keller, E. A. (1986). Investigation Of Active Tectonic: Use Of Surfacial Earth Processes, Active Tectonics Studies İn Geophysics (Eds R.E. Wallace). National Academic Press, Washington, Dc, 136-147.
  • Keller, E. & Pinter, N. (2002). Active Tectonics: Earthquakes, Uplift, And Landscape. New Jersey: Prentice Hall.
  • Koçyiğit, A. (1984). Güneybatı Türkiye ve Yakın Dolayında Levha içi Yeni Tektonik Gelişim. TJK Bülteni, Sayı: 1 (27), s: 1-15. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/84b98aac2dddf59_ek.pdf?dergi=T%DCRK%DDYE%20JEOLOJ%DD%20B%DCLTEN%DD
  • Koopman, B.N. (1986). A Comperative Study of Lineament Analysis from Different Remote Sensing Imagery Over Areas in the Benue Valley and Jos Plateau Nigeria. International Journal of Remote Sensing, 7, pp. 1763- 1771. https://doi.org/10.1080/01431168608948966
  • Korkmaz, H. (2006). Antakya’da Zemin Özellikleri ve Deprem Etkisi Arasındaki İlişki. A. Ü. TCAUM Coğrafi Bilimler Dergisi, C: 4, S:2, s.47–65. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aucbd/issue/44486/551424
  • Köle, M. M. (2016). Devrez Çayı Vadisinin Tektonik Özelliklerinin Morfometrik İndisler ile Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, 33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/30515/330108
  • Lyberis, N., Yürür, T., Chorowicz, J., Kasapoğlu, E. and Gündoğdu, N. (1992). The East Anatolian Fault: an Oblique Collision Belt. Tectonophysics,204,1-15. https://doi.org/10.1016/0040-1951(92)90265-8
  • Marple, R.T. and Schweig, E.S. (1992). Remote Sensing of Alluvial Terrain in a Humid, Tectonically Active Setting: The New Madrid Seismic Zone. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 58 (2), pp. 209-219. https://trid.trb.org/view/364601
  • Miccadei, E., Carabella, C., Paglia, G. and Piacentini, T., (2018). Paleo-Drainage Network, Morphotectonics, and Fluvial Terraces: Clues from the Verde Stream in the Middle Sangro River (Central Italy). Geosciences 2018,8(9),337;https://doi.org/10.3390/geosciences8090337.
  • Mülazımoğlu, N. S. (1979). İskenderun Körfezi Tabanı, Kıyıları ve Çevresinin Kuvaterner Jeolojisi ve Jeomorfolojisi (Tez no: 173824) [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Strüktür ve Yeraltı Kaynakları Kürsüsü]. Yök Tez Merkezi.
  • Över, S., Özden, S. and Ünlügenç, U. C. (2004a). Late Cenozoic stress distribution along the Misis Range in the Anatolian, Arabian, and African plate intersection region, SE Turkey. Tectonics, Vol.23, TC3008. doi:10.1029/2002TC001455.
  • Över, S., Özden, S. ve Ünlügenç, U. C. And Yılmaz, H. (2004b). A Synthesis: Late Cenozoic Stress Field Distribution At Northeastern Corner Of The Eastern Mediterranean, SE Turkey. Geodynamics. C. R. Geoscience, 336, 93–103. https://doi.org/10.1016/j.crte.2003.10.016
  • Över, S., Ünlügenç, U., C. ve Özden, S. (2001). Hatay Bölgesinde Etkin Gerilme Durumları. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırrma Merkezi Bülteni. Yerbilimleri, 23, 1-14. https://yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no23/yb23txt1.pdf
  • Özdemir, H. (2007). Havran Çayı Havzasının (Balıkesir) CBS ve Uzaktan Algılama Yöntemleriyle Taşkın ve Heyelan Risk Analizi (Tez no: 215084) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yök Tez Merkezi.
  • Özdemir, H. (2011). Havza Morfometrisi ve Taşkınlar. İçinde Fiziki Coğrafya Araştırmaları: Sistematik ve Bölgesel (Ed.: Deniz Ekinci), İstanbul: Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, (6), 507-526.
  • Özgül, N. (1976). Toroslar'ın Bazı Temel Jeoloji Özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni 19, 65-78. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/4b2aeb2453bdada_ek.pdf?dergi=T%C3%9CRK%C3%20YE%20JEOLOJ%C3%20%20B%C3%9CLTEN%C3
  • Özkaymak, Ç. S. (2012). Tectonic Geomorphology of The Spildağı High Ranges, Western Anatolia. Geomorphology,173–174,128–140. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2012.06.003
  • Özpolat, E., Yıldırım, C., & Görüm, T. (2020). The Quaternary landforms of the Büyük Menderes Graben System: the southern Menderes Massif, western Anatolia, Turkey. Journal of Maps,16(2),405-419. https://doi.org/10.1080/17445647.2020.1764874
  • Özpolat, E., Yıldırım, C., Görüm, T., Gosse, J. C., Şahiner, E., Sarıkaya, M. A., & Owen, L. A. (2022). Three-dimensional control of alluvial fans by rock uplift in an extensional regime: Aydın Range, Aegean extensional province. Scientific reports, 12(1), 1-14. DOI: 10.1038/s41598-022-19795-0
  • Özsayın, E. (2016). Relative Tectonic Activity Assessment Of The Çameli Basin, Western Anatolia, Using Geomorphic İndices. Geodinamica Acta, p.,241-253. https://doi.org/10.1080/09853111.2015.1128180
  • Özşahin, E. (2013). Kurucaova Polyesinin Jeomorfolojisi (Kırıkhan/Hatay). Turkish Studies, Sayı:7 (8), s: 827-848. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4935
  • Öztürk, B. ve Erginal, E. A. (2008). Bayramdere Havzası’nda (Biga Yarımadası, Çanakkale) Havza Gelişiminin Morfometrik Analizler ve Jeomorfik İndislerle İncelenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:50, 61-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21231/227833
  • Philip, G. (1996). Landsat Thematic Mapper Data Analysis For Quaternary Tectonics İn Parts Of Doon Valley, NW Himalaya, India. International Journal of Remote Sensing, 17, pp. 143-153. https://doi.org/10.1080/01431169608948991
  • Prakash, K., Mohanty, T. and Pati, J.K. (2017). Morphotectonics of the Jamini River Basin, Bundelkhand Craton, Central India; Using Remote Sensing and GIS Technique. Appl Water Sci 7, 3767–3782. https://doi.org/10.1007/s13201-016-0524-
  • Resmi, M. R., Achyuthan, H. and Babeesh, C. (2020). Holosen Evolution Of The Palar River, Southern India: Tracking History Of Migration, Povenance, Weathering And Tectonics. Quaternary İnternational, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2020.09.010
  • Sarp, G. ve Toprak, V. (2007). Otomatik Olmayan Yöntemler Kullanılarak Landsat Etm Uydu Görüntüsünden Çizgisellik Belirlenmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi (30 Ekim-02 Kasım). https://web.itu.edu.tr/tahsin/CBS2007/bildiri/P_25.pdf
  • Sarp, G., Geçen, R., Toprak, A. and Düzgün, Ş. (2011). Morphotectonic Properties Of Yenicaga Basin Area İn Turkey. In 34th International Symposium On Remote Sensing Of Environment, Sydney-Avustralya, 10-15 Nisan 2011. https://www.isprs.org/proceedings/2011/ISRSE-34/211104015Final00629.pdf
  • Selçuk, A. ve Düzgün, M. (2017). Başkale Fay Zonu’nun Tektonik Jeomorfolojisi. MTA Dergisi, 155:33-47.DOI: 10.19111/bulletinofmre.315757
  • Silva, P. G., Goy, J. L., Zazo, C. and Bardaji, T. (2003). Fault-Generated Mountain Fronts İn Southeast Spain: Geomorphologic Assessment Of Tectonic And Seismic Activity. Geomorphology,50,203-225. https://doi.org/10.1016/S0169-555X(02)00215-5
  • Strahler, A. N. (1952). Hypsometric (Area-Altitude Curve) Analysis of Erosional Topography. Geological Society o f America Bulletin, 63:1117-1141. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1952)63[1117:HAAOET]2.0.CO;2
  • Süzen, M. L. and Toprak, V. (1998). Filtering of Satellite Images in Geological Lineament Analysis: An Application to Fault Zone in Central Turkey. Internatinoal Journal of Remote Sensing, 19, pp.1101-1114. https://doi.org/10.1080/014311698215621
  • Şenel, M. (1999). Toros Kuşağındaki yapısal birimlerin stratigrafik ve yapısal özellikleri, bu birimlerin yeniden tanımlanması. 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildirleri, Bildiri özleri 376-378 Ankara.
  • Şimşek, M. (2021). Silifke - Gülnar Platosunda (Orta Toroslar) Paleovadi Sistemlerinin Yüzey Karstlaşması Üzerine Etkisi. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, (7): 48-60 doi: 10.46453/jader.949862.
  • Taylan, E. D. & Damçayırı, D. (2016). Isparta Bölgesi Yağış Değerlerinin IDW ve Kriging Enterpolasyon Yöntemleri ile Tahmini. Teknik Dergi, 27 (3), 7551-7559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tekderg/issue/28139/299030
  • Tibaldi, A. and Ferrari, L. (1991). Multisource Remotely Senses Data, Field Checks and Seismicity for the Definition of Active Tectonics in Ecuadorian Andes. International Journal of Remote Sensing, 12(11), pp. 2343-2358. https://doi.org/10.1080/01431169108955262
  • Topuz, M. ve Karabulut, M. (2016). Limonlu ve Alata Havzaları’nın Jeomorfometrik Analizi. Turkish Studies. 11 (2), 1231-1250. DOI: 10.7827/TurkishStudies.9165
  • Turoğlu, H. (1997). İyidere Havzasının Hidrografik Özelliklerine Sayısal Yaklaşım. Türk Coğrafya Dergisi,(32).355-364,İstanbul. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21255/228106
  • Utlu, M., Toprak, A. ve Özdemir, H. (2012). Köyceğiz Gölü Kuzey Havzalarının Jeomorfometrik Analizlere Bağlı Değerlendirilmesi. III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde, 768-776.
  • Uzun, M. (2014). Lale Dere (Yalova) Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerinin Jeomorfometrik Analizlerle İncelenmesi. Route Educational And Social Science Journal, 1(3), 72-88. DOI: 10.17121/ressjournal.91
  • Van Der Wal, J, L. N., Nottebaum, V.C., Gailleton, B., Stauchb, G., Weismüller, C., Batkhishig, O., Lehmkuhl, F. and Reicherter, K. (2020). Morphotectonics of The Northern Bogd Fault and İmplications for Middle Pleistocene to Modern Uplift Rates in Southern Mongolia. Geomorphology,107330.https://doi.org/10.1016/j.geomorph. 107330 0169-555.
  • Verstappen, H. T. (1983). Applied Geomorphology. The Netherlands: ITC Enschede.
  • Yenipınar, E., Kayhan, M., Çubukçu, A., Demir, V., Sevimli M.F. (2021). Türkiye’nin Uzun Dönem Yağış Miktarının IDW ve Kriging Yöntemleri ile Tahmin Edilmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 3 (2), 47-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuzal/issue/65808/949782
  • Yıldırım, A. ve Karadoğan, S. (2011). Raman Dağları Güneyinde (Dicle Vadisi) Morfometrik ve Morfotektonik Analizler. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 16. 154-166.https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47949/606682
  • Yıldırım, C. (2014). Relative Tectonic Activity Assessment of The Tuz Gölü Fault Zone; Central Anatolia, Turkey. Tectonophysics, 630; 183-182. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2014.05.023
  • Yıldız, Ş. (2017). Menderes Masifi’ni Sınırlayan Fayların Morfotektonik Bakımdan Göreli Aktivite Sınıflaması (Tez no: 497076) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enst. Coğrafya Anabilim Dalı]. Yök Tez Merkezi.
  • Yılmaz, C. B., Bodu, H., Yüce, E. S., Demir, V., & Sevimli, M. F. (2023). Türkiye’nin uzun dönem ortalama sıcaklık (°C) değerlerinin üç farklı enterpolasyon yöntemi ile tahmini. Geomatik, 8(1),09-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/geomatik/issue/72079/984310
  • Yılmaz, M. & Kuru, B. (2019). Makro ve Mikro Ölçekteki Lokal Jeoid Tespiti için Enterpolasyon Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Geomatik, 4 (1),41-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/geomatik/issue/43359/465050
  • Web 1. Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM) (Erişim tarihi: 15.05.2022).

Drenaj Havzalarındaki Morfotektonik Özelliklerin Jeomorfik Analizlerle İncelenmesi: Delibekirli (Kırıkhan / Hatay) Havzası Örneği

Yıl 2023, Sayı: 11, 22 - 51, 15.10.2023
https://doi.org/10.46453/jader.1207265

Öz

Bu çalışmada temel amaç Anadolu’nun güneyinde, Amanos Dağları’ nın orta kesiminde (Orta Amanoslar) yer alan Delibekirli Havzası’nın morfotektonik özellikleri jeomorfik indislerle açıklamaktır. Delibekirli Havzası ve yakın çevresi, tektonik açıdan Ölü Deniz Fayı, Karasu Fayı ve Kıbrıs-Antakya Transform Fayı’nın karşılaştığı bölgeye yakın bir konumdadır. Ortalama eğim değeri 20,1° olan havzanın en yüksek noktası Amanoslar’da yer alan Daz Tepesi (1795 m)’dir. Kırıkhan Meteoroloji İstasyonu verilerine göre havzanın ortalama sıcaklık değeri 21,1 °C; yıllık yağış miktarı 579 mm; yıllık ortalama rüzgar hızı 1.5 m/sn ‘dir. Çalışmanın amacı kapsamında, akarsuyun hem aşındırma gücünü hem de aşındırdığı malzemelerin taşıma gücünü tespit için geliştirilen SL (Akarsu uzunluk-Boy Gradyan İndisi) indisi; sahanın jeomorfolojik gelişim evrelerinin belirlenmesi ve yorumlanmasında kullanılan Hc (Hipsometrik Eğri) ve Hi (Hipsometrik İntegral); sahanın morfolojik açıdan gençlik evresine yaklaşıp yaklaşmadığını anlamak için Vf (Vadi taban uzunluğu-Yükseklik Oranı) indisi; yerşekillerini faylar ile ilişkisini sayısal bir şekilde ortaya çıkarmaya yarayan Smf (Dağönü Sinüsitesi) indisi; sahanın yapısal unsur deformasyonlarını belirlemek ve tektonik yapıyı anlayabilmek için çizgisellik analizi; aktif tektonik deformasyonun şiddeti ve yönünü anlayabilmek için ise T (Topoğrafik Simetri) ve Af (Asimetri Faktörü) uygulanmıştır. Farklı litolojik birimlerden oluşan çalışma sahasının jeomorfolojik gelişimi tektonik hareketler, iklim, karstlaşma ve akarsu aşındırmasının etkisi altında sürdürmektedir.
Havzadaki çizgisellikler tektonik yapı tarafından denetlenmektedir. Tektonik süreçler aktif olarak etkinliklerini sürdürüp sahayı yükseltmeye (uplift) devam ederken diğer yandan flüvyal süreçlerin de etkinliklerini sürdürdüğü ve tektonik aktiviteden etkilendiği anlaşılmaktadır. Yükselen sahada akarsuların yataklarını derine doğru kazıdığı, sahasının tektonik manada çarpıldığı ve ana akarsu kolunun, akış istikametine göre sol yönlü olduğu (tilt) sonucuna varılmıştır. Yine akarsu ötelenmeleri ve çizgisellikler sahaya sol yönlü oblik fayların yerleştiğini göstermektedir.

Kaynakça

  • Akhir, J.M. and Abdullah, I. (1997) Geological Application of Landsat TM Imagery: Mapping and Analysis of Lineament in NW Penisula Malaysia. https://a-a-r-s.org/proceeding/ACRS1997/Papers/GEO97-1.htm
  • Altınlı, İ.E. (1978). Amanos Dağları ve Anadolu'nun Levha Tektoniği ile İlişkileri. Türkiye Dördüncü Petrol Kongresi, Nisan 1978, Ankara, 51-62.
  • Arslan, O. ve Akyürek, Ö. (2015). Landsat 7 Etm+ Görüntüleri Üzerinden Çizgiselliklerin Otomatik Çıkarımı ve Analizi: Van Depremi Örneği, 5. Uluslararası Deprem Sempozyumu (10-12 Haziran), Kocaeli.
  • Atalay, İ. (1988). Toros Dağlarında Karstlaşma ve Karstik Alanların Ekolojisi. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 16: 1-8.
  • Avcı, V. ve Günek, H. (2015). Uludere Havzası’nın (Bingöl) Jeomorfolojik Özelliklerinin Belirlenmesinde Morfometrik Analizlerin Kullanımı. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ISSN:1308-9196, Sayı:21, 745-770. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adyusbd/issue/27003/283850
  • Aydın, O. ve Çiçek, İ. (2013). Ege Bölgesi’nde Yağışın Mekânsal Dağılımı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 11 (2), 101-120. Ankara. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aucbd/issue/44465/551155
  • Azor Pérez, A., Keller, E. A., & Yeats, R. S. (2002). Geomorphic Indicators of Active Fold Growth: South Mountain - Oak Ridge Anticline, Ventura Basin, Southern California. Geological Society of America Bulletin, 114(6), 745-753. doi: 10.1130/0016-7606(2002)114<0745:GIOAFG>2.0.CO;2.
  • Bakış, R., Bayazıt, Y. ve Uyguçgil, H. (2013). Porsuk Havzasındaki Yağış, Sıcaklık ve Buharlaşma Dağılımlarının Uzaklığa Bağlı Tahminleme Yöntemleri ile Haritalanması. İnşaat Mühendisleri Odası Taşkın ve Heyelan Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 24-26 Ekim.
  • Bayrakdar, C. (2012). Akdağ Kütlesi’nin (Batı Toroslar) Jeomorfik Evrimine Morfometrik Yaklaşım. Ankara Üniversitesi Türkiye Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) VII. Coğrafya Sempozyumu, Ankara Üniversitesi Coğrafya Bölümü, Ankara, 18-19 Ekim, 48-56.
  • Bekaroğlu, E. (2014). Jeomorfolojide Temel Araştırma Yöntemleri. İçinde: ARI, Y., KAYA, İ. (2014). Coğrafya Araştırma Yöntemleri. Coğrafyacılar Derneği Yayını, ss: 315-341, Balıkesir.
  • Bogolomov, L. A. (1963). Topografical Interpretation of Aerial Photographs of Natural Landscap. Moscow, Gosgeoltekhizdat, JPRS, 17-771.
  • Bozdoğan, M. (2022). Delibekirli (Kırıkhan) Havzası'nın flüvyo-tektonik özellikleri ve uygulamalı jeomorfolojisi'nin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile analizi (Tez No: 776632) [Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
  • Bozdoğan, M., & Canpolat, E. (2022). Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ile Delibekirli (Kırıkhan/Hatay) Havzası’nın Kütle Hareketleri Duyarlılık Analizi. Ege Coğrafya Dergisi, 31(1), 33-53. DOI: 10.51800/ecd.1054815 https://dergipark.org.tr/tr/pub/ecd/issue/70482/1054815
  • Bull, W.B. (1977) Tectonic Geomorphology of the Mojave Desert. USGS Contract Report, Office of Earthquakes, Volcanoes and Engineering, Menlo Park, CA.
  • Bull, W.B. and McFadden, L.D. (1977) Tectonic Geomorphology North and South of the Garlock Fault, California. In: Doehring, D.O., Ed., Geomorphology in Arid Regions: A Proceedings Volume of the 8th Annual Geomorphology Symposium, State University of New York, Binghamton, 23-24 September 1977, 115-138.
  • Bull, W.B. (1978) Geomorphic Tectonic Classes of the South Front of the San Gabriel Mountains. US Geological Survey Contract Report 14-08-001-G-394, Office of Earthquakes, Volcanoes and Engineering, Menlo Park.
  • Burbank Douglas W. and Anderson Robert S. (2001). Tectonic Geomorphology. Oxford: Blackwell Science.
  • Canpolat E. ve Turoğlu, H. (2019). Isparta Güneyi ve Güneybatısındaki Volkanik Sahanın Jeomorfolojik Gelişimini Çizgisellik ve Dairesellik Analizleri ile Yorumlanması. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, 2019 (2): 23-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jader/issue/44568/542676
  • Canpolat, E. (2020). Amanos (Nur) Dağları ve Çevresi Sıcak ve Soğuk Memba Su Kaynaklarının Fay Hatları ile İlişkisi ve Kullanımları. S. Öztürk (Ed.), Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II (1) içinde (267-292). Ankara: Gece Kitaplığı.
  • Canpolat, E. (2021). Kırmızı Relief Görseli Analizi (Red Relief Image Analysis-Rrim) ve Erişilebilir Sayısal Yükselti Modeli (Dem-Sym) Verilerinin Karşılaştırılması, Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamalari II (Ed. Mehmet Fatih Döker - Ebru Akköprü), Pegem Akademi, Ankara, Isbn 978-625-7676-48-9, Doi 10.14527/9786257676489.
  • Canpolat, E. ve Bozdoğan, M. (2019). Beyazsu Havzası’nın (Mardin) Flüvyal Jeomorfolojisi ve Hidrografik Özellikleri. Türk Coğrafya Dergisi, (73), 96¬105 DOI:19.17211/tcd.658375.
  • Chiba, T., Kaneta, S. I. & Suzuki, Y. (2008). Red relief image map: New visualization method for three dimensional data. Int. Arch. Photogramm. Remote. Sens. Spat. Inf. Sci. 37(B2), 1071–1076.
  • Cox, R, T. (1994). Analysis Of Drainage Basin Symmetry As A Rapid Techniqueto Identify Areas Of Possible Quaternary Tilt-Block Tectonics: An Example From The Mississippi Embayment. Geological Society Of America Bulletin, 106, 571-581. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1994)106<0571:AODBSA>2.3.CO;2
  • Cürebal, İ. ve Erginal, A. E. (2007). Mıhlı Çayı Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerinin Jeomorfik İndislerle Analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(6), 126-135. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6133/82245
  • Çakaroz, D. (2019). Biga Çayı Drenaj Havzası’nın gelişiminde tektonizma etkisinin morfometrik indislerle belirlenmesi (Tez no: 584822) [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
  • Dmitrienko, L. V., Li, S. Z., Cao, X. Z., Suo, Y. H., Wang, Y. M., Dai, L. M. And Somerville, I. D. (2016). Large-scale Morphotectonics of the Ocean-Continent Transition Zone Between the Western Pacific Ocean and the East Asian Continent: a Link of Deep Process to the Earth’s Surface System. Geological Journal Geol. J. 51(S1):263–285. https://doi.org/10.1002/gj.2845
  • Elbaşı, E. ve Özdemir, H. (2018). Marmara Denizi Akarsu Havzalarının Morfometrik Analizi. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi Sayı:36, İstanbul, 63-84. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/37715/418790
  • Erginal, A. E. ve Cürebal, İ. (2007). Soldere Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerine Morfometrik Yaklaşım: Jeomorfik İndisler ile Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:17, 203-210. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61793/924141
  • Erginal, A. E., Öztürk, B. ve Cürebal, İ. (2002). Kepez Deresi Havzasının Jeomorfolojik Özelliklerinin Morfometrik Açıdan İncelenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (39). S: 23-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21242/227911
  • Erinç, S. ve Bilgin, T. (1956). Türkiye'de Drenaj Tipleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, Sayı:7, 124- 156.
  • Erol, O. (1980). Türkiye’de Neojen ve Kuvaterner Aşınım Dönemleri, Bu Dönemlerin Aşınım Yüzeyleriyle Yaşıt Tortullara Göre Belirlenmesi. Jeomorfoloji Dergisi, Sayı: 11, s: 1-22.
  • Figueiredo, P, M., Rockwell, T. K., Cabral, J. And Ponte Lira, C. (2019). Morphotectonics in a Low Tectonic Rate Area: Analysis of the Southern Portuguese Atlantic Coastal Region. Geomorphology, Volume 326, Pages 132-151, https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2018.02.019.
  • Font, M. A. (2010). DEM And GIS Analysis Of The Stream Gradient İndex To Evaluate Effects Of Tectonics: The Normandy İntraplate Area (NW France). Geomorphology 119, 172-180. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2010.03.017
  • Fural, Ş., ve Poyraz, M. (2015). Değirmendere Havzası’nın (Edremit) Jeomorfolojik ve Hidrografik Özelliklerine Morfometrik Yaklaşım” Coğrafya’da Yeni Yaklaşımlar. Prof. H. C. Dr. İbrahim Atalay’ın 45. Meslek Yılına Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, S, 495-508, İzmir.
  • Geçen, R. ve Ölmez, İ., (2017). Beyazçay Havzası’nın (Hatay) Jeomorfometrik Analizler ile Değerlendirilmesi. Uluslararası Jeomorfoloji Sempozyumu, 12-13 Kasım, Elazığ, 212-221.
  • Giaconia, F. B. (2012). Geomorphic Analysis Of The Sierra Cabrera, An Actiand Pop-Up İn The Constrictional Domain Of Conjugate Strikeslip Faults: The Palomares And Polopos Fault Zones Eastern Betics, SE Spain. Tectonophysics 580, 27-42. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2012.08.028
  • Goia, D., Schiattarella, M., Mattei, M. and Nico, G. (2011). Quantitative Morphotectonics of the Pliocene to Quaternary Auletta Basin, Southern Italy. Geomorphology 134, 326-343. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2011.07.09
  • Göncüoğlu, M. C., Dirik, K., & Kozlu, H. (1997). General characteristics of pre-Alpine and Alpine Terranes in Turkey: Explanatory notes to the terrane map of Turkey. In Annales Geologique de Pays Hellenique (Vol. 37, pp. 515-536). Athens: Geological Society, Greece.
  • Gülen, L., Barka, A. A. ve Toksöz, M. N. (1987). Kıtaların Çarpışması ve İlgili Kompleks Deformasyon: Maraş Üçlü Eklemi ve Çevre Yapıları. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi, Yerbilimleri Dergisi, 14, 319-336. https://yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no14/24.pdf
  • Güler, M. (2010). Tarımsal uygulamalarda kullanılan bazı iklim verilerinin kestirimi ve veri tabanının oluşturulması (Tez no: 259239) [Doktora Tezi, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi] Yök Tez Merkezi.
  • Gürboğa, Ş., Aktürk, Ö. (2018). Neotectonic And Morphotectonic Characteristics Of The Elmali Basin And Near Vicinities. MTA Dergisi 156: 43-68.https://dergipark.org.tr/en/pub/bulletinofmre/issue/30899/399090
  • Gürbüz, A., Gürer, Ö.F. (2008). Tectonic Geomorphology of the North Anatolian Fault Zone in the Lake Sapanca Basin (eastern Marmara Region, Turkey). Geosci J 12, 215–225. https://doi.org/10.1007/s12303-008-0022-9
  • Hack, J.T. (1973) Stream-Profile Analysis and Stream-Gradient Index. Journal Research of United States Geological Survey, 1, 421-429. https://www.scirp.org/(S(lz5mqp453edsnp55rrgjct55))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1320012
  • Hare, P.W. and Gardner, T.W. (1985). Geomorphic Indicators Of Vertical Neotectonism Along Converging Plate Margins, Nicoya Peninsula, Costa Rica, İn Morisawa. In: M. And Hack, J.T. (Eds), Tectonic Heomorphology: Proceedings Of The 15th Geomorphology Symposia Series, Binghamton, New York, 76 – 104.
  • Hoşgören, M. Y. (2015). Hidrografya'nın Ana Çizgileri 1. İstanbul: Çantay Kitabevi. Hurtrez, J.E., Sol, C. and Lucazeau, F. (1999) Effect of Drainage Area on the Hypsometry from an Analysis of Small-Scale Drainage Basins in the Siwalik Hills (Central Nepal). Earth Surface Processes and Landforms, 24, 799-808. http://dx.doi.org/10.1002/(SICI)1096-9837(199908)24:9<799::AID-ESP12>3.0.CO;2-4
  • Karabulut, M., Küçükönder, M. ve Topuz, M. (2013). Alata (Erdemli) Deresi’nin Jeomorfometrik Analizi. Coğrafyacılar Derneği Yıllık Kongresi Bildiriler Kitabı içinde, S, 450–459. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9165
  • Karayusufoğlu, S., Eriş, E. ve Coşkun, H.G. (2010). Coğrafi Bilgi Sistemleri Ortamında Karşılaştırmalı Jeoistatistik Yöntemler Kullanarak Eşyağış Haritalarının Oluşturulması. III. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 11 – 13 Ekim 2010, Gebze – KOCAELİ.http://uzalcbs.org/wp-content/uploads/2016/11/2010_23.pdf
  • Keller, E. A. (1986). Investigation Of Active Tectonic: Use Of Surfacial Earth Processes, Active Tectonics Studies İn Geophysics (Eds R.E. Wallace). National Academic Press, Washington, Dc, 136-147.
  • Keller, E. & Pinter, N. (2002). Active Tectonics: Earthquakes, Uplift, And Landscape. New Jersey: Prentice Hall.
  • Koçyiğit, A. (1984). Güneybatı Türkiye ve Yakın Dolayında Levha içi Yeni Tektonik Gelişim. TJK Bülteni, Sayı: 1 (27), s: 1-15. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/84b98aac2dddf59_ek.pdf?dergi=T%DCRK%DDYE%20JEOLOJ%DD%20B%DCLTEN%DD
  • Koopman, B.N. (1986). A Comperative Study of Lineament Analysis from Different Remote Sensing Imagery Over Areas in the Benue Valley and Jos Plateau Nigeria. International Journal of Remote Sensing, 7, pp. 1763- 1771. https://doi.org/10.1080/01431168608948966
  • Korkmaz, H. (2006). Antakya’da Zemin Özellikleri ve Deprem Etkisi Arasındaki İlişki. A. Ü. TCAUM Coğrafi Bilimler Dergisi, C: 4, S:2, s.47–65. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aucbd/issue/44486/551424
  • Köle, M. M. (2016). Devrez Çayı Vadisinin Tektonik Özelliklerinin Morfometrik İndisler ile Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Dergisi, 33. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iucografya/issue/30515/330108
  • Lyberis, N., Yürür, T., Chorowicz, J., Kasapoğlu, E. and Gündoğdu, N. (1992). The East Anatolian Fault: an Oblique Collision Belt. Tectonophysics,204,1-15. https://doi.org/10.1016/0040-1951(92)90265-8
  • Marple, R.T. and Schweig, E.S. (1992). Remote Sensing of Alluvial Terrain in a Humid, Tectonically Active Setting: The New Madrid Seismic Zone. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing, 58 (2), pp. 209-219. https://trid.trb.org/view/364601
  • Miccadei, E., Carabella, C., Paglia, G. and Piacentini, T., (2018). Paleo-Drainage Network, Morphotectonics, and Fluvial Terraces: Clues from the Verde Stream in the Middle Sangro River (Central Italy). Geosciences 2018,8(9),337;https://doi.org/10.3390/geosciences8090337.
  • Mülazımoğlu, N. S. (1979). İskenderun Körfezi Tabanı, Kıyıları ve Çevresinin Kuvaterner Jeolojisi ve Jeomorfolojisi (Tez no: 173824) [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Strüktür ve Yeraltı Kaynakları Kürsüsü]. Yök Tez Merkezi.
  • Över, S., Özden, S. and Ünlügenç, U. C. (2004a). Late Cenozoic stress distribution along the Misis Range in the Anatolian, Arabian, and African plate intersection region, SE Turkey. Tectonics, Vol.23, TC3008. doi:10.1029/2002TC001455.
  • Över, S., Özden, S. ve Ünlügenç, U. C. And Yılmaz, H. (2004b). A Synthesis: Late Cenozoic Stress Field Distribution At Northeastern Corner Of The Eastern Mediterranean, SE Turkey. Geodynamics. C. R. Geoscience, 336, 93–103. https://doi.org/10.1016/j.crte.2003.10.016
  • Över, S., Ünlügenç, U., C. ve Özden, S. (2001). Hatay Bölgesinde Etkin Gerilme Durumları. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırrma Merkezi Bülteni. Yerbilimleri, 23, 1-14. https://yerbilimleri.hacettepe.edu.tr/no23/yb23txt1.pdf
  • Özdemir, H. (2007). Havran Çayı Havzasının (Balıkesir) CBS ve Uzaktan Algılama Yöntemleriyle Taşkın ve Heyelan Risk Analizi (Tez no: 215084) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yök Tez Merkezi.
  • Özdemir, H. (2011). Havza Morfometrisi ve Taşkınlar. İçinde Fiziki Coğrafya Araştırmaları: Sistematik ve Bölgesel (Ed.: Deniz Ekinci), İstanbul: Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, (6), 507-526.
  • Özgül, N. (1976). Toroslar'ın Bazı Temel Jeoloji Özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni 19, 65-78. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/4b2aeb2453bdada_ek.pdf?dergi=T%C3%9CRK%C3%20YE%20JEOLOJ%C3%20%20B%C3%9CLTEN%C3
  • Özkaymak, Ç. S. (2012). Tectonic Geomorphology of The Spildağı High Ranges, Western Anatolia. Geomorphology,173–174,128–140. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2012.06.003
  • Özpolat, E., Yıldırım, C., & Görüm, T. (2020). The Quaternary landforms of the Büyük Menderes Graben System: the southern Menderes Massif, western Anatolia, Turkey. Journal of Maps,16(2),405-419. https://doi.org/10.1080/17445647.2020.1764874
  • Özpolat, E., Yıldırım, C., Görüm, T., Gosse, J. C., Şahiner, E., Sarıkaya, M. A., & Owen, L. A. (2022). Three-dimensional control of alluvial fans by rock uplift in an extensional regime: Aydın Range, Aegean extensional province. Scientific reports, 12(1), 1-14. DOI: 10.1038/s41598-022-19795-0
  • Özsayın, E. (2016). Relative Tectonic Activity Assessment Of The Çameli Basin, Western Anatolia, Using Geomorphic İndices. Geodinamica Acta, p.,241-253. https://doi.org/10.1080/09853111.2015.1128180
  • Özşahin, E. (2013). Kurucaova Polyesinin Jeomorfolojisi (Kırıkhan/Hatay). Turkish Studies, Sayı:7 (8), s: 827-848. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.4935
  • Öztürk, B. ve Erginal, E. A. (2008). Bayramdere Havzası’nda (Biga Yarımadası, Çanakkale) Havza Gelişiminin Morfometrik Analizler ve Jeomorfik İndislerle İncelenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:50, 61-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21231/227833
  • Philip, G. (1996). Landsat Thematic Mapper Data Analysis For Quaternary Tectonics İn Parts Of Doon Valley, NW Himalaya, India. International Journal of Remote Sensing, 17, pp. 143-153. https://doi.org/10.1080/01431169608948991
  • Prakash, K., Mohanty, T. and Pati, J.K. (2017). Morphotectonics of the Jamini River Basin, Bundelkhand Craton, Central India; Using Remote Sensing and GIS Technique. Appl Water Sci 7, 3767–3782. https://doi.org/10.1007/s13201-016-0524-
  • Resmi, M. R., Achyuthan, H. and Babeesh, C. (2020). Holosen Evolution Of The Palar River, Southern India: Tracking History Of Migration, Povenance, Weathering And Tectonics. Quaternary İnternational, 1-17. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2020.09.010
  • Sarp, G. ve Toprak, V. (2007). Otomatik Olmayan Yöntemler Kullanılarak Landsat Etm Uydu Görüntüsünden Çizgisellik Belirlenmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi (30 Ekim-02 Kasım). https://web.itu.edu.tr/tahsin/CBS2007/bildiri/P_25.pdf
  • Sarp, G., Geçen, R., Toprak, A. and Düzgün, Ş. (2011). Morphotectonic Properties Of Yenicaga Basin Area İn Turkey. In 34th International Symposium On Remote Sensing Of Environment, Sydney-Avustralya, 10-15 Nisan 2011. https://www.isprs.org/proceedings/2011/ISRSE-34/211104015Final00629.pdf
  • Selçuk, A. ve Düzgün, M. (2017). Başkale Fay Zonu’nun Tektonik Jeomorfolojisi. MTA Dergisi, 155:33-47.DOI: 10.19111/bulletinofmre.315757
  • Silva, P. G., Goy, J. L., Zazo, C. and Bardaji, T. (2003). Fault-Generated Mountain Fronts İn Southeast Spain: Geomorphologic Assessment Of Tectonic And Seismic Activity. Geomorphology,50,203-225. https://doi.org/10.1016/S0169-555X(02)00215-5
  • Strahler, A. N. (1952). Hypsometric (Area-Altitude Curve) Analysis of Erosional Topography. Geological Society o f America Bulletin, 63:1117-1141. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1952)63[1117:HAAOET]2.0.CO;2
  • Süzen, M. L. and Toprak, V. (1998). Filtering of Satellite Images in Geological Lineament Analysis: An Application to Fault Zone in Central Turkey. Internatinoal Journal of Remote Sensing, 19, pp.1101-1114. https://doi.org/10.1080/014311698215621
  • Şenel, M. (1999). Toros Kuşağındaki yapısal birimlerin stratigrafik ve yapısal özellikleri, bu birimlerin yeniden tanımlanması. 52. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildirleri, Bildiri özleri 376-378 Ankara.
  • Şimşek, M. (2021). Silifke - Gülnar Platosunda (Orta Toroslar) Paleovadi Sistemlerinin Yüzey Karstlaşması Üzerine Etkisi. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi, (7): 48-60 doi: 10.46453/jader.949862.
  • Taylan, E. D. & Damçayırı, D. (2016). Isparta Bölgesi Yağış Değerlerinin IDW ve Kriging Enterpolasyon Yöntemleri ile Tahmini. Teknik Dergi, 27 (3), 7551-7559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tekderg/issue/28139/299030
  • Tibaldi, A. and Ferrari, L. (1991). Multisource Remotely Senses Data, Field Checks and Seismicity for the Definition of Active Tectonics in Ecuadorian Andes. International Journal of Remote Sensing, 12(11), pp. 2343-2358. https://doi.org/10.1080/01431169108955262
  • Topuz, M. ve Karabulut, M. (2016). Limonlu ve Alata Havzaları’nın Jeomorfometrik Analizi. Turkish Studies. 11 (2), 1231-1250. DOI: 10.7827/TurkishStudies.9165
  • Turoğlu, H. (1997). İyidere Havzasının Hidrografik Özelliklerine Sayısal Yaklaşım. Türk Coğrafya Dergisi,(32).355-364,İstanbul. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21255/228106
  • Utlu, M., Toprak, A. ve Özdemir, H. (2012). Köyceğiz Gölü Kuzey Havzalarının Jeomorfometrik Analizlere Bağlı Değerlendirilmesi. III. Ulusal Jeomorfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde, 768-776.
  • Uzun, M. (2014). Lale Dere (Yalova) Havzası’nın Jeomorfolojik Özelliklerinin Jeomorfometrik Analizlerle İncelenmesi. Route Educational And Social Science Journal, 1(3), 72-88. DOI: 10.17121/ressjournal.91
  • Van Der Wal, J, L. N., Nottebaum, V.C., Gailleton, B., Stauchb, G., Weismüller, C., Batkhishig, O., Lehmkuhl, F. and Reicherter, K. (2020). Morphotectonics of The Northern Bogd Fault and İmplications for Middle Pleistocene to Modern Uplift Rates in Southern Mongolia. Geomorphology,107330.https://doi.org/10.1016/j.geomorph. 107330 0169-555.
  • Verstappen, H. T. (1983). Applied Geomorphology. The Netherlands: ITC Enschede.
  • Yenipınar, E., Kayhan, M., Çubukçu, A., Demir, V., Sevimli M.F. (2021). Türkiye’nin Uzun Dönem Yağış Miktarının IDW ve Kriging Yöntemleri ile Tahmin Edilmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 3 (2), 47-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tuzal/issue/65808/949782
  • Yıldırım, A. ve Karadoğan, S. (2011). Raman Dağları Güneyinde (Dicle Vadisi) Morfometrik ve Morfotektonik Analizler. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 16. 154-166.https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/47949/606682
  • Yıldırım, C. (2014). Relative Tectonic Activity Assessment of The Tuz Gölü Fault Zone; Central Anatolia, Turkey. Tectonophysics, 630; 183-182. https://doi.org/10.1016/j.tecto.2014.05.023
  • Yıldız, Ş. (2017). Menderes Masifi’ni Sınırlayan Fayların Morfotektonik Bakımdan Göreli Aktivite Sınıflaması (Tez no: 497076) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enst. Coğrafya Anabilim Dalı]. Yök Tez Merkezi.
  • Yılmaz, C. B., Bodu, H., Yüce, E. S., Demir, V., & Sevimli, M. F. (2023). Türkiye’nin uzun dönem ortalama sıcaklık (°C) değerlerinin üç farklı enterpolasyon yöntemi ile tahmini. Geomatik, 8(1),09-17. https://dergipark.org.tr/tr/pub/geomatik/issue/72079/984310
  • Yılmaz, M. & Kuru, B. (2019). Makro ve Mikro Ölçekteki Lokal Jeoid Tespiti için Enterpolasyon Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Geomatik, 4 (1),41-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/geomatik/issue/43359/465050
  • Web 1. Boğaziçi Üniversitesi, Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE) Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi (BDTİM) (Erişim tarihi: 15.05.2022).
Toplam 95 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Fiziksel Coğrafya ve Çevre Jeolojisi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mahsum Bozdoğan 0000-0001-6624-4188

Ergin Canpolat 0000-0003-2123-3551

Erken Görünüm Tarihi 30 Haziran 2023
Yayımlanma Tarihi 15 Ekim 2023
Gönderilme Tarihi 20 Kasım 2022
Kabul Tarihi 19 Nisan 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Sayı: 11

Kaynak Göster

APA Bozdoğan, M., & Canpolat, E. (2023). Drenaj Havzalarındaki Morfotektonik Özelliklerin Jeomorfik Analizlerle İncelenmesi: Delibekirli (Kırıkhan / Hatay) Havzası Örneği. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi(11), 22-51. https://doi.org/10.46453/jader.1207265
Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi ( JADER ) / Journal of Geomorphological Researches
TR Dizin - DOAJ - DRJIASOS İndeks - Scientific Indexing Service - CrossrefGoogle Scholar tarafından taranmaktadır. 
Jeomorfoloji Derneği  / Turkish Society for Geomorphology ( www.jd.org.tr )