Öz
Abstract
An Examination of Play Streets in Turkey: Sample of Ankara and Istanbul
Play that related to
all developmental areas and stages of human life takes and important place in
children’s life and is an occupation that children play every time and
everywhere. Street is a place that children can reach easily. However it is
neglected that streets should be arranged properly to children’s use. Streets
are not taken place in children’s life. For some reasons such as traffic and
safety, parents are concerned about their children playing on the street. Thus
concept of “play street” has gained importance in order that children can play
in naturel environment and the street that is near their home. When the play
streets that offer to children natural playing environment are arranged
properly, both all developmental areas of children are supported and the
worries of parents about their children playing on the street are decreased.
Accordingly, the aim of the research is to examine the play street in Ankara
and İstanbul in terms of environment, materials, content, accessibility and
cleanliness. The research design is “holistic multiple-case design” which is
one of the case study designs; as for the sample of research is 10 play streets
which was selected by purposive sampling method in Ankara and İstanbul. As a
data collection tool was used to “Play Street Checklist” that is created by
researchers. The data are analyzed with content analysis according to
predetermined themes in the checklist. Results indicated that the play streets
in İstanbul and Ankara are different from each other with regard to approach.
The play streets in Ankara are mostly towards preschool children and
predominantly are had materials while others in İstanbul are rich in terms of
playground (spielplatzs, bowling and chess area etc.) towards all aged.
Besides, the materials in the play streets in Ankara are not checked and
repaired regularly. The play materials related the playgrounds (chess man etc.)
do not exist always in the play streets in İstanbul. Unlike İstanbul, there is
no a special activity to increase the use of the play streets in Ankara and
these play streets are left to children's own choice only. When the play
streets are examined in terms of the most important factor of security theme,
results indicated that 7 of the 8 play streets in Ankara are open to traffic
but there are warning signs for security. However the play streets in İstanbul
are closed to traffic and equippped with security cameras. As a result, the
fact that attempts to concept of play street in Ankara and İstanbul which are
Turkey’s biggest cities has been regarded as an important improvement for
Turkey. However increasing the qualities and the number of the play streets
throughout Turkey will provide that children will gain maximum benefit from
these play streets.
Keywords: Play, Play Street,
Playgrounds
Özet
Tüm gelişim alanlarıyla ve yaşamın tüm
dönemleriyle ilgili oldukça önemli bir kavram olan oyun, çocuğun hayatında çok
önemli bir yer tutar ve çocuğun her zaman ve her türlü mekanda yapabileceği bir
uğraştır. Çocukların oyun oynamak için en rahat ulaşabileceği yer ise sokaktır.
Günümüzde sokaklar, çocuğun hayatında yeterince yer bulamamaktadır. Trafik ve
güvenlik gibi sebeplerden dolayı ebeveynler, çocuklarının sokakta oynaması
konusunda endişe duymaktadır. Bu nedenle çocukların oyunu doğal ortamlarda ve evlerinin
yakınındaki sokaklarda oynayabilmeleri için “oyun sokağı” kavramı önem
kazanmıştır. Bir sokağın ya da caddenin, bir takım kurallar dâhilinde
çocukların kullanımı için ayrılmasıyla oluşan oyun sokakları, bazı özelliklere
sahiptir. Çocuklara doğal bir oyun ortamı sunan oyun sokakları uygun şekilde
düzenlendiği takdirde, hem çocukların tüm gelişim alanlarını destekleyecek hem
de ebeveynlerin çocukların sokakta oynamalarına ilişkin endişeleri azalacaktır.
Bu doğrultuda araştırmanın amacı; Ankara ve İstanbul illerinde bulunan oyun
sokaklarının çevre, materyal, içerik, ulaşılabilirlik ve temizlik açısından
incelenmesidir. Araştırmanın deseni, durum çalışması desenlerinden biri
olan “bütüncül çoklu durum deseni”; örneklemi
ise amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilen İstanbul ve Ankara illerinde bulunan
10 oyun sokağıdır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından
oluşturulan “Oyun Sokağı Kontrol Listesi” kullanılmıştır. Veriler, kontrol listesinde önceden belirlenmiş olan
temalar doğrultusunda içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma
sonucunda elde edilen bulgulara göre, İstanbul ve Ankara’da bulunan oyun
sokaklarının yaklaşım olarak birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Ankara’daki
oyun sokakları daha çok okul öncesi dönemine yönelik ve materyal ağırlıklı
iken, İstanbul’daki oyun sokakları, tüm yaş gruplarına yönelik farklı oyun
alanları (oyun parkı, bowling, satranç alanı vb.) bakımından zengindir. Bunun
yanı sıra Ankara’daki oyun sokaklarında bulunan materyallerin, bakımı ve
onarımı düzenli olarak yapılmazken İstanbul’da bulunan oyun sokaklarında, var
olan oyun alanları ile ilişkili olan satranç taşları vb. oyun materyalleri
devamlı olarak oyun sokağında bulunmamaktadır. Güvenlik temasına ilişkin en
önemli faktör olan trafik açısından oyun sokakları incelendiğinde ise Ankara’da
bulunan 8 oyun sokağından 7’sinin trafiğe açık olduğu ancak güvenliğin uyarı
levhaları ile sağlanmaya çalışıldığı; İstanbul’da bulunan 2 oyun sokağı ise
trafiğe kapalı olup güvenlik kameraları ile donatıldığı görülmüştür. Sonuç
olarak, Türkiye’nin en büyük illerinde oyun sokağı kavramına yönelik adımların
atılmış olması, Türkiye açısından önemli bir gelişme olarak
değerlendirilmektedir. Ancak var olan oyun sokaklarının niteliklerinin ve
Türkiye genelinde sayılarının arttırılması,
çocukların oyun sokaklarından maksimum düzeyde faydalanmalarını
sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Keywords: Play Play Street Playgrounds Anahtar Kelimeler: Oyun Oyun Sokağı Oyun Alanları
Kaynakça
- Açık, Y., Gülbayrak, C., & Turaci çelik, G. (2004). Investigation of the level of safety and appropriateness of playgrounds in Elazığ city in Turkey. International journal of environmental health research, 14(1), 75-82. Aksoy, Y. (2011). Çocuk oyun alanları üzerine bir araştırma İstanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon illeri örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(6), 82-106. Altınçekiç, H., & Sarı, Y. (2005). Bartın kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University (JFFIU), 55(1), 33-46. Application conditions for the closure of roads for the purpose of children playing out (t.y.). Erişim tarihi: 20.10.2016, http://www.haringey.gov.uk/sites/haringeygovuk/files/appendix_1_play_streets_condition_of_application_.pdf Bayhan P. & Artan, İ. (2009). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Bulut, Z., & Kılıçaslan, Ç. (2009). Çocuğa özgüven kazandırmada önemli bir ilke; çocuk oyun alanlarında güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), 78-85. Croydon play streets: A step-by-step guide to organising a play street in your area (2016). Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/Croydon%20Play%20Streets%20guide%202016_0.pdf Duman, G., & Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1). Durualp, E. ve Aral, N. (2015). Oyunun türleri ve gelişimi. A. B. Aksoy (Ed.) Okul öncesi eğitimde oyun (s.s. 232) (2. Baskı). Ankara: Hedef Yayıncılık. Gören, A. (2016). Oyun sokağını iptal etti. Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 29.12.16. http://www.sabah.com.tr/ankara-baskent/2016/11/12/oyun-sokagini-iptal-etti Kirazoğlu, F. S. (2012). Fiziksel çevre-çocuk ilişkileri, açık oyun mekanları ve çocuk dostu çevre kriterleri üzerine bir değerlendirme; Bakırköy ve Beylikdüzü örnekleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Lacey, L. (2007). Street play: A literature review. Erişim tarihi: 20.10.2016. http://www.playday.org.uk/wp-content/uploads/2015/11/street_play_literature_review.pdf Leeds city council play street guidance and requirements (t.y.). Erişim tarihi: 20.10.2016, http://www.leeds.gov.uk/docs/Playstreet%20Guidance.pdf London Play (2014). A guide to play streets (2014). Erişim tarihi: 25.11.2016, http://www.londonplay.org.uk/resources/0000/1705/Play_Street_Guide_web.pdf London Play (t.y.). Play streets timeline. Erişim tarihi: 06.09.2016 http://www.londonplay.org.uk/resources/0000/2363/Play_Street_TIMELINE.pdf Mott, A., Rolfe, K., James, R., Evans, R., Kemp, A., Dunstan, F. & Sibert, J. (1997). Safety of surfaces and equipment for children in playgrounds. The Lancet, 349(9069), 1874-1876. Önal, S. (2015). “Çocuk oyun alanlarının tasarım açısından antropolojik perspektifle değerlendirilmesi”, 4. Biyolojik Antropoloji Sempozyumu, 26-28 Ekim 2015, Ankara. Özgüç, İ. M. (1998). Oyun bahçelerinde tasarım ilkeleri. Peyzaj Mimarlığı Dergisi. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İstanbul Şubesi, 5(15-16). Özgüner, H., & Şahin, C. (2009). Isparta kent merkezindeki çocuk oyun alanlarının mevcut durumu ve çocukların bu alanlara karşı davranış biçimleri. Turkish Journal of Forestry| Türkiye Ormancılık Dergisi, 1, 129-143. Özservet, Y.Ç. (2015). “Geleneksel Çocuk Oyunları İçin Sokak Temelli Geleneksel Oyun Alanlarının Yeniden Keşfi”, I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı Tam Metin Bildiri Kitabı İçinde, 14-17 Mayıs 2015, Pegem Akademi, Eskişehir 2015, s.264-269 Playing Out (2014). How to organise playing out sessions on your street - a step-by-step manual. Erişim tarihi: 20.11.2016, http://playingout.net/wp-content/uploads/2014/01/Playing-Out-manual-Feb-2015-reduced-size.pdf Playing Out (t.y.). Frequently askes questions. Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/playstreets-faq.pdf Ridgers, N. D., Stratton, G., Fairclough, S. J., & Twisk, J. W. (2007). Long-term effects of a playground markings and physical structures on children's recess physical activity levels. Preventive medicine, 44(5), 393-397. Robitaille, Y., Laforest, S., Lesage, D., Dorval, D. (2000). Search for a simple means of ıdentify dangerous surfaces under playground equipment. Journal of Safety Research. c.31, s.25-38. Şişman, E. E., & Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-22. Şişman, E. E., Erdinç, L., & Özyavuz, M. (2010). The evaluation of the playgrounds in respect of child safety: Tekirdağ (Turkey). Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 141-150. Tuğrul, B. (2015). Oyunun gücü. A. B. Aksoy (Ed.) Okul öncesi eğitimde oyun (s.s. 213) (2. Baskı). Ankara: Hedef Yayıncılık. Türkan, E. E. (2010). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. US Consumer Product Safety Commission. (2010). Public playground safety handbook. Government Printing Office. Useful documents for organising a play street in Croydon (2016). Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/Useful%20Documents%20for%20a%20Play%20Streets%20guide%20Mar%202016_0.docx Uysal, A. B. (2015). Çocuk oyun alanlarının geliştirilmesinde bir yerel katılım deneyimi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi-Megaron, 10(3). Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık Yılmaz, S., & Bulut, Z. (2003). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanlarının yeri ve önemi: Erzurum örneği. Milli Eğitim Dergisi, 158. Erişim tarihi: 20.10.2016, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/158/yilmaz.htm. Yılmaz, S., & Bulut, Z. 2007. Analysis of user’s characteristics of three different playgrounds in districts with different socio-economical conditions. Building and environment, 42, 3455-3460.
Öz
Kaynakça
- Açık, Y., Gülbayrak, C., & Turaci çelik, G. (2004). Investigation of the level of safety and appropriateness of playgrounds in Elazığ city in Turkey. International journal of environmental health research, 14(1), 75-82. Aksoy, Y. (2011). Çocuk oyun alanları üzerine bir araştırma İstanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon illeri örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 3(6), 82-106. Altınçekiç, H., & Sarı, Y. (2005). Bartın kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University (JFFIU), 55(1), 33-46. Application conditions for the closure of roads for the purpose of children playing out (t.y.). Erişim tarihi: 20.10.2016, http://www.haringey.gov.uk/sites/haringeygovuk/files/appendix_1_play_streets_condition_of_application_.pdf Bayhan P. & Artan, İ. (2009). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Bulut, Z., & Kılıçaslan, Ç. (2009). Çocuğa özgüven kazandırmada önemli bir ilke; çocuk oyun alanlarında güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), 78-85. Croydon play streets: A step-by-step guide to organising a play street in your area (2016). Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/Croydon%20Play%20Streets%20guide%202016_0.pdf Duman, G., & Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1). Durualp, E. ve Aral, N. (2015). Oyunun türleri ve gelişimi. A. B. Aksoy (Ed.) Okul öncesi eğitimde oyun (s.s. 232) (2. Baskı). Ankara: Hedef Yayıncılık. Gören, A. (2016). Oyun sokağını iptal etti. Sabah Gazetesi. Erişim tarihi: 29.12.16. http://www.sabah.com.tr/ankara-baskent/2016/11/12/oyun-sokagini-iptal-etti Kirazoğlu, F. S. (2012). Fiziksel çevre-çocuk ilişkileri, açık oyun mekanları ve çocuk dostu çevre kriterleri üzerine bir değerlendirme; Bakırköy ve Beylikdüzü örnekleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Lacey, L. (2007). Street play: A literature review. Erişim tarihi: 20.10.2016. http://www.playday.org.uk/wp-content/uploads/2015/11/street_play_literature_review.pdf Leeds city council play street guidance and requirements (t.y.). Erişim tarihi: 20.10.2016, http://www.leeds.gov.uk/docs/Playstreet%20Guidance.pdf London Play (2014). A guide to play streets (2014). Erişim tarihi: 25.11.2016, http://www.londonplay.org.uk/resources/0000/1705/Play_Street_Guide_web.pdf London Play (t.y.). Play streets timeline. Erişim tarihi: 06.09.2016 http://www.londonplay.org.uk/resources/0000/2363/Play_Street_TIMELINE.pdf Mott, A., Rolfe, K., James, R., Evans, R., Kemp, A., Dunstan, F. & Sibert, J. (1997). Safety of surfaces and equipment for children in playgrounds. The Lancet, 349(9069), 1874-1876. Önal, S. (2015). “Çocuk oyun alanlarının tasarım açısından antropolojik perspektifle değerlendirilmesi”, 4. Biyolojik Antropoloji Sempozyumu, 26-28 Ekim 2015, Ankara. Özgüç, İ. M. (1998). Oyun bahçelerinde tasarım ilkeleri. Peyzaj Mimarlığı Dergisi. TMMOB Peyzaj Mimarları Odası İstanbul Şubesi, 5(15-16). Özgüner, H., & Şahin, C. (2009). Isparta kent merkezindeki çocuk oyun alanlarının mevcut durumu ve çocukların bu alanlara karşı davranış biçimleri. Turkish Journal of Forestry| Türkiye Ormancılık Dergisi, 1, 129-143. Özservet, Y.Ç. (2015). “Geleneksel Çocuk Oyunları İçin Sokak Temelli Geleneksel Oyun Alanlarının Yeniden Keşfi”, I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı Tam Metin Bildiri Kitabı İçinde, 14-17 Mayıs 2015, Pegem Akademi, Eskişehir 2015, s.264-269 Playing Out (2014). How to organise playing out sessions on your street - a step-by-step manual. Erişim tarihi: 20.11.2016, http://playingout.net/wp-content/uploads/2014/01/Playing-Out-manual-Feb-2015-reduced-size.pdf Playing Out (t.y.). Frequently askes questions. Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/playstreets-faq.pdf Ridgers, N. D., Stratton, G., Fairclough, S. J., & Twisk, J. W. (2007). Long-term effects of a playground markings and physical structures on children's recess physical activity levels. Preventive medicine, 44(5), 393-397. Robitaille, Y., Laforest, S., Lesage, D., Dorval, D. (2000). Search for a simple means of ıdentify dangerous surfaces under playground equipment. Journal of Safety Research. c.31, s.25-38. Şişman, E. E., & Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-22. Şişman, E. E., Erdinç, L., & Özyavuz, M. (2010). The evaluation of the playgrounds in respect of child safety: Tekirdağ (Turkey). Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 141-150. Tuğrul, B. (2015). Oyunun gücü. A. B. Aksoy (Ed.) Okul öncesi eğitimde oyun (s.s. 213) (2. Baskı). Ankara: Hedef Yayıncılık. Türkan, E. E. (2010). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. US Consumer Product Safety Commission. (2010). Public playground safety handbook. Government Printing Office. Useful documents for organising a play street in Croydon (2016). Erişim tarihi: 20.10.2016, https://www.croydon.gov.uk/sites/default/files/articles/downloads/Useful%20Documents%20for%20a%20Play%20Streets%20guide%20Mar%202016_0.docx Uysal, A. B. (2015). Çocuk oyun alanlarının geliştirilmesinde bir yerel katılım deneyimi. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi-Megaron, 10(3). Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık Yılmaz, S., & Bulut, Z. (2003). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanlarının yeri ve önemi: Erzurum örneği. Milli Eğitim Dergisi, 158. Erişim tarihi: 20.10.2016, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/158/yilmaz.htm. Yılmaz, S., & Bulut, Z. 2007. Analysis of user’s characteristics of three different playgrounds in districts with different socio-economical conditions. Building and environment, 42, 3455-3460.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 30 Nisan 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017Cilt: 3 Sayı: 7 |
Cited By
Erken Çocukluk Döneminde Teknoloji Kullanımı ve Dijital Oyunlar: Okul Öncesi Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi
İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Demet ÖNER
https://doi.org/10.29129/inujgse.715044
Published and Sponsored by OCERINT International © 2015 - 2023
Contact: ijaedujournal@hotmail.com
International E-Journal of Advances in Education by IJAEDU is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. Permissions beyond the scope of this license may be available at http://ijaedu.ocerintjournals.org